Giữ vị thế chiến lược giữa sóng thương mại mới – khi tỷ giá hạ nhiệt, Fed “bồ câu” và Việt Nam bước vào chu kỳ hội nhập mới

Tỷ giá đang hạ nhiệt, Fed chuyển hướng mềm hơn, trong khi Việt Nam vừa ký thỏa thuận thương mại mới với Mỹ – tất cả tạo nên một bức tranh vĩ mô tạm thời ổn định. Tuy nhiên, dự trữ ngoại hối thấp và rủi ro dòng vốn đảo chiều vẫn đặt ra yêu cầu duy trì kỷ luật chiến lược

I. Bức tranh toàn cảnh

Thị trường tài chính toàn cầu đang chuyển sang trạng thái cân bằng mong manh. Sau giai đoạn biến động mạnh do lãi suất và căng thẳng thương mại, tỷ giá USD/VND đã hạ từ đỉnh 25.239 (23/08/2025) xuống 25.091, phản ánh tâm lý tạm lắng của giới đầu tư trước tín hiệu “bồ câu” từ Fed. Tuy nhiên, so với đầu năm (24.235), mức tỷ giá hiện vẫn cao, cho thấy sức ép bên ngoài chưa hoàn toàn tan biến.

Trên bình diện khu vực, tiến triển trong các đàm phán thương mại Mỹ–Trung và loạt thỏa thuận mới tại Kuala Lumpur đang giúp giảm bớt rủi ro địa chính trị ngắn hạn. Việt Nam, trong vị thế chủ động, đã đạt được thỏa thuận linh hoạt về thuế với Mỹ – một bước đi chiến lược nhằm củng cố ổn định thương mại và dòng vốn.

II. Chính sách & dòng tiền toàn cầu

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã chính thức chuyển hướng “bồ câu hơn”, mở đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất, giúp đồng USD bớt căng. Tuy nhiên, điều này chưa đủ tạo nên dòng vốn đảo chiều mạnh, khi các quỹ toàn cầu vẫn ưu tiên các lĩnh vực công nghệ, AI, và bán dẫn tại Mỹ.

Trong nước, Ngân hàng Nhà nước đã bơm ròng hơn 70.000 tỷ đồng vào hệ thống nhằm hỗ trợ thanh khoản, nhưng lãi suất liên ngân hàng vẫn neo cao – tăng từ 4,97% lên 6,16% chỉ trong một tuần. Đây là tín hiệu cho thấy áp lực thanh khoản ngắn hạn chưa hạ nhiệt hoàn toàn.

Mức dự trữ ngoại hối của Việt Nam, hiện khoảng 82 tỷ USD, ở mức thấp kỷ lục, khiến nền kinh tế vẫn dễ tổn thương nếu dòng vốn đảo chiều đột ngột. Dù vậy, dòng USD vào ròng trong thời gian gần đây đang phần nào bù đắp áp lực này.

III. Địa chính trị & cấu trúc thương mại

Đàm phán Mỹ–Trung tại Malaysia mang lại kỳ vọng hạ nhiệt rủi ro thương mại, đặc biệt khi hai bên tiến gần thỏa thuận về đất hiếm và nông sản. Cuộc gặp thượng đỉnh APEC giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập được xem là điểm xoay chiến lược, nhưng nhiều khả năng chỉ mang tính “hòa hoãn tạm thời”, khi cấu trúc đối đầu công nghệ vẫn sâu sắc.

Đáng chú ý, Trung Quốc ký FTA 3.0 với ASEAN, mở rộng hợp tác trong kinh tế số, kinh tế xanh và kết nối chuỗi cung ứng. Cơ hội mở ra lớn cho hàng hóa và doanh nghiệp Việt Nam, nhưng rủi ro phụ thuộc chuỗi cung ứng Trung Quốc và sự chênh lệch phát triển giữa các nước ASEAN sẽ là thách thức mới.

Việc Trung Quốc loại xe điện khỏi chiến lược phát triển quốc gia là một tín hiệu quan trọng, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chuỗi cung ứng của VinFast và các doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ, đòi hỏi chiến lược đa dạng hóa nguồn cung rõ ràng hơn.

IV. Thị trường nội địa & dòng tiền

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang trải qua giai đoạn biến động cực mạnh: Có phiên giảm hơn 90 điểm xen lẫn các giao động trên 40 điểm. Biên độ biến động lớn trong điều kiện thiếu thông tin tích cực khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên bất ổn.

Khối ngoại tiếp tục bán ròng – không chỉ do chốt lời, mà còn bởi sự tái phân bổ danh mục toàn cầu vào các ngành công nghệ lõi và AI tại Mỹ. Trong khi đó, dư nợ margin tại các công ty chứng khoán vẫn cao, tạo áp lực kép lên nhà đầu tư cá nhân nếu thị trường không duy trì được đà tăng.

V. Rủi ro nổi bật

• Rủi ro thanh khoản và tỷ giá: Dự trữ ngoại hối thấp khiến Việt Nam dễ tổn thương trước biến động toàn cầu.

• Biến động ngắn hạn tăng mạnh: Thị trường trong nước có thể xuất hiện thêm các phiên giảm sâu do margin cao.

• Cấu trúc địa chính trị phức tạp: Mỹ–Trung chỉ tạm hòa hoãn, cạnh tranh công nghệ và nguồn cung chiến lược vẫn leo thang.

• Rủi ro chuỗi cung ứng: Thay đổi trong chính sách công nghiệp Trung Quốc có thể ảnh hưởng gián tiếp đến doanh nghiệp Việt Nam.

VI. Chiến lược hành động

Nhà đầu tư nên giữ vị thế trung lập – phòng thủ có chọn lọc. Với mức độ biến động hiện tại, việc duy trì tỷ trọng cổ phiếu ở mức 45–55% danh mục là hợp lý, tập trung vào:

- Hạ tầng, Bán lẻ, Đầu tư công

- Trái phiếu

- Tiền mặt nên duy trì ở mức cao hơn bình thường (20–25%) để linh hoạt trước rủi ro tỷ giá hoặc dòng vốn đảo chiều.

VII. Kết luận chiến lược

Việt Nam đang bước qua giai đoạn “giữ vị thế” thay vì “đuổi sóng”. Bức tranh vĩ mô tạm thời ổn định nhưng rủi ro vẫn tiềm ẩn. Chiến lược hợp lý hiện nay là giữ thanh khoản, phân bổ thận trọng và chỉ gia tăng vị thế khi thị trường xác nhận xu hướng mới – khi dòng vốn thực sự quay trở lại thay vì chỉ là những nhịp dao động kỹ thuật.